Een vrijdag in december van dit jaar. Het is al wat later op de middag als we de kerncentrale in Borssele bezoeken. We horen daar een gloedvol betoog over kernenergie, inclusief pleidooi voor een tweede kerncentrale. Over het  afvalprobleem, het gebrek aan investeerders voor een nieuwe centrale en de belabberde financiële situatie van de huidige centrale geen onvertogen woord. Trots laat onze gastheer een presentatie zien waaruit blijkt dat het amoveringsfonds voldoende gevuld wordt om in 2033 de kosten voor ontmanteling te kunnen voldoen, want zo is dat destijds afgesproken. De boodschap is: het komt allemaal wel goed, maar dit staat in schril contrast tot de enorme verliezen, ieder jaar weer.

 De oplossing van het Kabinet

Voorstel van ministers Kamp en Dijsselbloem is dat de aandeelhouders van Delta (provincie en gemeenten) de goed renderende netwerkbedrijven kopen - waar ze zelf al eigenaar van zijn - en met de opbrengsten daarvan een nutsbedrijf oprichten om de kerncentrale in de benen te kunnen houden. De kerncentrale moet namelijk een dip tot 2021 overbruggen en daarvoor zijn honderden miljoenen euro’s nodig. In dat jaar zou de elektriciteitsmarkt weer aantrekken, zo is de verwachting. De onderbouwing daarvan is echter boterzacht. Tel daarbij op dat de provincie en gemeenten als aandeelhouders het dividend van jaarlijks 10 miljoen moeten missen bij verkoop van de renderende onderdelen van Delta. Zo gek is het dus niet dat deze afspraak door Zeeland is afgewezen.

Hoe nu verder?

De vraag is hoe nu verder? Het netwerkbedrijf Enduris zal verkocht worden aan een externe partij. Het vertrouwen van de ministers in een succesvolle verkoop is gesterkt doordat Retail, een ander bedrijfsonderdeel, voor een hoger bedrag is verkocht dan verwacht - 488 miljoen - en banen vooralsnog behouden konden blijven. De vraag is echter wat de verkoop van Enduris betekent voor de werkgelegenheid in Zeeland. De ondernemingsraad waarschuwt voor een verlies van 200 tot 300 banen, nog los van de gevolgen voor aannemers en toeleveranciers. Als verkoop niet lukt, dan “staat het kabinet er voor open om opnieuw met de aandeelhouders van DELTA in gesprek te gaan”, zo schrijft minister Kamp aan de Tweede Kamer. Kennelijk is er toch een alternatief voor externe verkoop, maar worden eerst een extern traject gevolgd en honderden banen op het spel gezet.

Als het plan wel lukt

Maar stel dat het lukt, dan blijven de aandeelhouders achter in de weer in het leven geroepen Provinciale Zeeuwse Energie Maatschappij (PZEM) met alleen maar verlieslatende centrales en een amoveringsfonds dat onvoldoende gevuld is. Honderden miljoenen vervliegen in de kerncentrale om het jaarlijkse exploitatietekort te dekken. Voor het opknappen van de centrale richting Fukushima-eisen is al 50 miljoen nodig. Laat de Zeeuwen dit niet pikken! De 25 miljoen voor “goede projecten binnen Zeeland” is een dode mus, want dit is oud geld dat al beschikbaar is voor Zeeland als goede projecten zoals Campus Zeeland en vernieuwing van het haven- en industriecluster worden ingediend. Daarom is het goed dat ChristenUnie en SGP voorstellen om 19 miljoen extra beschikbaar te stellen voor Campus Zeeland. Dan nog blijft het bedrag dat geïnvesteerd wordt een schijntje en valt dit in het niet bij het geld dat Zeeland moet verstoken in een verouderde energievoorziening.

Commissie Balkenende

De commissie Balkenende constateerde al dat de kerncentrale een verantwoordelijkheid van het Rijk is “en de draagkracht van de regio overstijgt”. Zet de kerncentrale apart van Delta en EPZ en zet een “eigenstandige financiering met een gedeeltelijke staatsgarantie op”, luidt het advies van de commissie Balkenende. Minister Kamp moet dit advies nu opvolgen. Dat is een eerste stap. Pas dan kan verantwoord gekozen worden voor vervolgstappen. De toekomst is zonder kernenergie. Als we dat nu al weten, dan is de vraag hoeveel we nog moeten investeren in een noodlijdende kerncentrale. De ontmanteling zal zo’n 15 jaar in beslag nemen en levert veel hightech werkgelegenheid op. Samen met Campus Zeeland is dat een nieuwe impuls voor de regio, kennis die waardevol is voor binnen- en buitenland. Laten we de focus verleggen van een oude naar nieuwe duurzame economie en het geld dat vrijkomt investeren in de toekomst van een toekomstbestendig Zeeland.

Carla Dik-Faber, Tweede Kamerlid ChristenUnie

Jan Henk Verburg, fractievoorzitter ChristenUnie Provinciale Staten Zeeland

Lees ook het verslag van de werkbezoeken aan EPZ en Covra via 'Zeeland ... energierijk in Nederland.'

Lees ook een eerdere weblog vanuit onze fractie via 'Tweede Kamer op de bres voor Zeeland!'

(Foto van EPZ: Fotograaf: Dennis Wisse, Eigendom: DNA-Beeldbank op www.laatzeelandzien.nl)