‘Voorzitter, 

Er zijn zo van die momenten in het leven dat je even stilstaat en terugblikt en vooruitblikt. Wanneer je trouwt, een verhuizing, nieuwe baan of ontslag, een ernstige ziekte, je pensioen. Mijlpalen die soms een heel nieuw tijdperk inluiden. Als Delta een persoon zou zijn dan zou deze periode van herstructurering zeker ook zo’n moment zijn. 

Graag wil ik een paar dingen noemen uit de bewogen historie. Delta is van start gegaan in 1991, 25 jaar geleden uit de fusie tussen de PZEM en de Watermaatschappij Zw NL. Het bedrijf heeft veel ondernomen, denk aan de mislukte activiteiten in de biodiesel en zonnepanelen. De plannen voor een tweede kerncentrale, welke leidde tot een crisis en de verkoop van een windpark en afvalbedrijf. Het zoeken naar een partner bleef zonder succes vanwege de kerncentrale. De strijd tegen de splitsingswet in de afgelopen jaren heeft eraan bijgedragen dat Delta de aansluiting met de markt verder is verloren. 

En waar staan we nu? Inmiddels zijn de marktomstandigheden zo ongunstig geworden – met zulke lage prijzen - dat de gezonde delen de verliezen niet meer kunnen dekken. En dus moet de onderneming worden geherstructureerd. Lós van de nieuwe regels die splitsing van leverings- en netwerkbedrijf voorschrijven. 

Het is een ernstige situatie en een spannende periode, vooral voor de vele honderden medewerkers die hun baan in gevaar zien en hun gezinnen. Onze gedachten gaan naar hen uit. Maar ook hebben we zorg te dragen voor de aandeelhouders die er financieel toch al niet florissant voor staan. Het gaat hier om belastinggeld van de Zeeuwse burgers; de borgstelling van 150 tot 200 miljoen betekent 400, 500 € per Zeeuwse inwoner!! Tussen behoud van werkgelegenheid en de risico’s die we bereid zijn te lopen zal een verstandige balans moeten worden gezocht. Vooruitkijkend, wat moet er gebeuren? 

1. Totaaloplossing komen (incl. kerncentrale) en

2. Vanwege het grote belang moeten er scenario’s worden opgesteld. Dat is primair aan Delta. 

Wij als aandeelhouders moeten vandaag een toetsingskader vaststellen. Voorstel zoals het er ligt lijkt de minst slechte oplossing: we leggen een bodem onder de risico’s, mikken op behoud van duurzame werkgelegenheid voor Zeeland met een gezond rendement en voorkomen dat we onderdelen tegen afbraakprijzen moeten verkopen. Kortom: we zoeken naar een optimum tussen werkgelegenheid, rendement en risico in lijn met de eerder ingezette koers. 

ChristenUnie wil daarbij wijzen op één cruciaal punt: we gaan voor 30 jaar een lening aan in een markt in transformatie. Als we de trendwatchers moeten geloven is over 5 jaar, max. 10 energie voor consumenten gratis. En Evides verdient nu met name aan industriële klanten en daar zien we de ontwikkeling naar gesloten waterkringlopen. In het rapport staat dan ook terecht dat de dividend de komende vijf jaar redelijk zeker is. Daarna hebben we er nog 25 te gaan. De scenario’s zullen daarom op dat punt wel reëel moeten zijn, ontdaan van elk wensdenken.

In het voorliggende toetsingskader staat dat de aandeelhouderscommissie een beoordeling wenst te kunnen maken: nu we worden gevraagd om zó zwaar borg te staan wil ChristenUnie vragen of we op dat punt geen beslissende stem kunnen krijgen in de keuze uit reële scenario’s. Ons verzoek is daarom om de scenario’s terug te laten komen in PS. Zodat we vanuit het algemeen belang met realiteitszin de commissie onze boodschap kunnen meegeven. Want dat Delta niet altijd het algemeen belang leidend laat zijn blijkt wel uit recente krantenberichten (over de salarisverhoging van de CEO). 

Voor nu wensen we Delta en de commissie veel wijsheid, en dringen erop aan dat het belang en de grote urgentie zorgt voor eendrachtig optreden, ook van gemeenten. We zijn blij dat er landelijk aandacht voor de situatie is vanuit EZ voor de kerncentrale en getuige de commissie Balkenende voor flankerend beleid. Ook veel sterkte gewenst aan de medewerkers, hoe dan ook zullen er pijnlijke keuzes worden gemaakt. 

Tot slot spreken we de hoop uit dat we met elkaar over een jaar of vijf tot tien mogen constateren dat in het nieuwe tijdperk de verschillende onderdelen een groot aantal Zeeuwen aan het werk houden in organisaties met verantwoorde risico’s en een gezond rendement. En dat voor wie geen arbeidsplaats meer was, een nieuwe plek is gevonden in onze samenleving. 

Dank u wel.’