De laatste begroting die dit college in deze samenstelling heeft gemaakt ligt voor ons. Het is ook de laatste begroting die wij als huidige Staten zullen vaststellen. Dat realiserend is het goed om vast te stellen dat er in de afgelopen jaren veel verbeterd is aan de leesbaarheid van de stukken. Ook zijn er grote stappen gemaakt naar een betere beschrijving van doelen en middelen. Er is veel beter SMART geformuleerd. Daarvoor complimenten aan het college en de ambtenaren die hiervoor verantwoordelijk zijn. 

Dan nu over de inhoud. De afgelopen jaren hebben zich gekenmerkt door financiële en economische tegenvallers en stonden in het teken van bezuinigingen. Helaas stelt onze fractie vast dat wij daar nog niet geheel klaar mee zijn, maar wij zien ook kansen en mogelijkheden. Er is perspectief en daar gaat het om. De kern van de Zeeuwse economie wordt gevormd door veel MKB bedrijven. Vaak familiebedrijven met een grote veerkracht en sterk doorzettingsvermogen. De Zeeuwen mogen van de Staten verwachten dat we juist nu onze verantwoordelijkheid nemen en scherpe keuzes maken.

 Kerntakendisccusie

In een eerder stadium hebben we al gepleit voor een nieuwe discussie op de kerntaken. Alleen de VVD gaf toen aan, dat een discussie over de taken wel plaats moest vinden, maar stelde deze liever nog uit. Wij zijn van mening dat we dit voorjaar toch hierop hadden moeten doorpakken. Dat zou nu meer duidelijkheid hebben gegeven. Een discussie halverwege 2015 vinden wij zorgelijk laat. In de commissie BFW heeft het college toegezegd wel een takendiscussie voor te bereiden, die gelijk begin 2015 door de nieuwe Staten kan worden gevoerd, maar hoe staat het er nu mee? Hoe gaat de takendiscussie er nu uitzien en hoe laat het college daar de Provinciale Staten in participeren? 

Al eerder is voor 2014 door het College stevig bezuinigd, namelijk 13 miljoen en vorig najaar nog eens 6 miljoen. Dat waren stevige noodingrepen die helaas zonder breed gewogen discussie tot stand kwamen. Het college-pakket was er één van: “gelieve te tekenen bij het kruisje”. Dit mag wat betreft de ChristenUnie niet nogmaals gebeuren.

 Cultuurnota

Wij zien, met de huidige beperkte financiële situatie, geen ruimte om in te stemmen met het verlengen van de looptijd van de cultuurnota. We moeten met de verantwoordelijkheid die wij hebben nu besluiten nemen voor de komende jaren. Zeker omdat bezuinigingen bij cultuurinstellingen vaak niet direct als besparing kunnen worden ingeboekt. Helaas zijn veel instellingen nog maar juist bezig de voorgaande bezuinigingen te verwerken en zullen we ze nu opnieuw voor pijnlijke beslissingen zetten. De instellingen verdienen snel duidelijkheid in plaats van langdurige onzekerheid. Ruimte voor besparingen is er wat de ChristenUnie betreft nog wel. Bijvoorbeeld bij de professionele podiumkunsten en de grotefestivals, maar we willen daar snel en op een afgewogen manier besluiten over kunnen nemen.

 Delta

Het nemen van verantwoordelijkheid en maken van keuzes is zeker noodzakelijk wanneer we de onzekerheid met betrekking tot het Delta dividend in acht nemen. Uit de brief van de Gedeputeerde Staten blijkt dat zij jaarlijks aan 10 miljoen dividend wil vasthouden. De PZC kopt zelfs met het“opeisen” van het dividend. Wij zijn daar zeker nu geen voorstander van. Wij lezen dit gelukkig ook nog niet in de brief van het college waarin staat dat GS uitgaat van de vigerende dividend afspraken en de begroting daarop afstemt. Het college gaat met Delta het gesprek aan, op 18 december, over de interim uitkering en in mei 2015 over de uitkering voor 2015. Graag vernemen wij van het college hoe u dat gesprek aan wilt gaan gezien de toon en stijl zoals in de PZC en door Omroep Zeeland zagen te worden verwoord.

Over het standpunt van de ChristenUnie willen we op dit punt geen twijfel laten bestaan. Voor ons blijft de aandeelhoudersstrategie het uitgangspunt, namelijk een degelijke afweging tussen afspraken over dividend en de continuïteit van Delta. We verwachten van Delta dat ze op dit punt wel met een heel goede en zorgvuldig onderbouwd dividendvoorstel komt. Het opeisen van dividend kan pas nadat de accountant van Delta een liquiditeit prognose heeft overhandigd die ons objectief laat zien of en hoeveel ruimte er is om dividend uit te keren. Mocht die ruimte er dan wel zijn dan heeft het bestuur van Delta opnieuw heel wat uit te leggen. In afwachting daarvan pleiten we voor een voorzichtige, duidelijke en gebalanceerde omgang met Delta. Dat betekent uitgaande van de nieuwe realiteit, opnieuw bezuinigen en de volgende vraag aan het college.

Op welke manier wil Gedeputeerde Staten die bezuinigingen nu gaan invullen? Voor 2016 en verder is het dividend door een taakstelling geneutraliseerd, maar daardoor vervalt wel de financiële ruimte voor de plus taken. De ChristenUnie wil graag actief meepraten en meedenken over de invulling van extra structurele bezuinigingen die gebaseerd zijn op een toekomstvisie die perspectief voor Zeeland en Delta biedt.

Algemene reserve

De algemene reserve is bedoeld als dekkingsmiddel voor nieuwe investeringen en het verzilveren van goede kansenvoor Zeeland. Voor de nu aflopende periode was de ondergrens bepaald op 25 miljoen euro. De algemene reserve zakt de komende jaren ver door de bodem van 25 miljoen euro. We vinden dat zorgelijk. Zeker ook vanwege de risico’s met betrekking tot de afwikkeling van Thermphos, de relatie met Zeeland Seaports en Warmco. De ChristenUnie zou graag een algemene reserve van 20 miljoen willen houden en het weerstandvermogen + 5 miljoen voor investeringskansen.

 Voorzitter, 

Naast de moeilijke keuzes die gemaakt zullen moeten worden,dient er ook geïnvesteerd te worden om Zeeland een aantrekkelijke en leefbare provincie te laten blijven. 

Ik wil hiervoor drie dingen noemen:
- investeren in een daadkrachtige en efficiënte overheid;
- investeren in innovatie & MKB;
- investeren in de ontsluiting van Zeeland.

Economische Agenda (Innovatie & MKB)

Met betrekking tot de economische agenda hebben we een kritische houding. Het college heeft voor volgend jaar weer 11 miljoen voor de uitvoering uitgetrokken. We gaan daar binnen de commissie nog over in gesprek. Maar in hoeverre zijn de doelstellingen van de gesteunde projecten tot nu toe gehaald? We blijven er voor pleiten dat gesteunde projecten met duidelijke controleerbare doelen moeten werken en dat er een systematiek moet zijn, die resultaten en geld koppelt aan het behalen van meetbaar resultaat. De hefboomfunctie van revolverende fondsen en Europese gelden moeten benut blijven worden.

 Wij zouden graag de volgende koerswijzigingen zien, namelijk:

Een goede infrastructuur is van essentieel belang voor de provinciale economie. In lijn van de aandacht die we hebben gevraagd voor de doorstroming en verkeersveiligheid op de A58 willen we pleiten voor meer investeringen in de dammenroute. Knelpunten dienen te worden aangepakt en verkeersveiligheid op provinciale wegen als de N656 moet verbeterd worden. Daarnaast moet de provincie ook sterker inzetten bij marktpartijen voor het aanleggen van een goede digitale infrastructuur. Want goede infrastructuur gaat hand in hand met de leefbaarheid van onze provincie. 

 Tafel van 15

Voorzitter, de staat van de Tafel van 15, 14 of 13 baart ons zorgen. Bij de in juli nog door de Staten breed aangenomen motie hebben we u opgeroepen om te zorgen dat de dialoog met nieuwe energieopgepakt zou worden, met als doel een verdere groei van de samenwerking te bewerkstelligen. 

Om perspectief te kunnen bieden moeten Zeeuwse overheden slagvaardig zijn, maar ook dienstverlenend naar haar burgers. De nieuwe netwerksamenleving vraagt een andere opstelling van haar overheid waarbij digitale dienstverlening steeds verder zal groeien. Dat geldt zeker ook voor de Provincie en haar relatie met het Waterschap en de gemeenten. Voor herindelingen, reorganisatie en fusies is ons uitgangspunt dat er een winst aan bestuurskracht moet worden gerealiseerd.

De moeizame processen rondom de RUD, veiligheidsregio en de decentralisatie van de jeugdzorg zijn voor ons signalen dat de intergemeentelijke samenwerking nog niet goed gaat. 

Blijft wel de vraag: heeft het college behoefte aan een meer kader stellende opdracht op het gebied van de doelen en wijze waarop de Tafel van 15 nu wordt georganiseerd? Wat is nu de stand van zaken met betrekking tot de Tafel van 15?

We moeten blijven realiseren dat we in een welvarend land leven en het werk met optimisme aan moeten blijven pakken. Voorzitter, Ik wens u daarom ook God's zegen toe in de komende periode. Hier wil ik het voor deze eerste termijn bij laten.

We zijn benieuwd naar uw antwoorden.

Dank u wel."