De koe bij de horens...

Koe horens1.jpg
Portret Jan Henk.png
Door Jan Henk Verburg op 11 november 2021 om 22:00

De koe bij de horens...

Donderdagavond 11 november waren de Algemene Politieke Beschouwingen van Provinciale Staten Zeeland. Lees hieronder de bijdrage van Jan Henk Verburg namens ChristenUnie Zeeland.

Voorzitter, straks ga ik in mijn beschouwingen graag in op de vraag ‘Waar doen we het allemaal voor?’ Maar eerst enkele opmerkingen over de najaarsnota en begroting van 2022. 

We investeren fors in de maatschappelijke opgaven (10,8 M€ extra). En dat is terecht. Zeeland kent veel uitdagingen. De algemene reserve daalt wel, maar blijft op een aanvaardbaar niveau. De provincie is financieel gezond. De accountant rapporteert dat onze grip op de financiën is vergroot, complimenten daarvoor. Maar veel opgaven verkeren nog in de opstart en zullen over moeten naar de uitvoeringsfase. En dan is er veel meer geld nodig; hoe gaan GS daarin het Rijk betrekken? Denk aan het woonbeleid, de energietransitie en de stikstofopgave. 

De verkoop van PZEM-onderdelen gaat naar verwachting honderden miljoenen incidenteel geld opleveren. Na het aflossen van de lening die we voor Evides aangaan, zullen we dat geld – wat onze fractie betreft - verstandig moeten inzetten om Zeeland structureel te versterken. Als goede rentmeesters. 

Conform de regels houden we rekening met 1% inflatie; over de huidige energie- en grondstoffencrisis wordt in de stukken met geen woord gerept. De ChristenUnie fractie dient daarom een motie in waarin we oproepen het risico op te nemen in de risicoparagraaf dat deze inflatie veel hoger zal uitvallen. In oktober schoot de inflatie naar 3,4%, het hoogste niveau in 20 jaar. Ook DNB topman Klaas Knot heeft deze week ernstig gewaarschuwd voor aanhoudende inflatie in de Eurozone. Zijn GS bereid hierop een toezegging te doen? 

Dan de vraag ‘Waar doen we het voor?’ In de Bijbel (Jer.29) roept de profeet Jeremia Gods volk Israël - dat in ballingschap in Babel verkeert - op om vrede te zoeken voor de stad. En huizen te bouwen, tuinen aan te leggen en de vrucht daarvan te eten. Op die manier willen wij als ChristenUnie fractie ons ook inzetten: voor een veilige leefomgeving, een betaalbaar huis, eerlijk werk, toegankelijke voorzieningen en een hechte samenleving waarin iedereen kan meedoen. Aandacht voor wat ècht telt. En waar oog is voor kwetsbare groepen en de belangen van komende generaties. 

In onze vorige beschouwingen vergeleek ik de uitgelaten stemming vanwege de afnemende coronamaatregelen met de ‘koeiendans’ in de lente. Inmiddels moeten de koeien helaas weer op stal en is de stemming bedrukt en gespannen. Om in dezelfde beeldspraak te blijven: laten we de koe nu bij de horens vatten. Dat betekent: doortastend bestuur gericht op verbinding en niet langer de grote problemen vooruit schuiven en wachten tot het kalf verdronken is. Waar het gaat om behoud van de schepping, verbeteren van onze economie en toegankelijk houden van voorzieningen. Ik zal elk punt kort toelichten. 

211111 SV

1. Schepping 

Als initiatiefnemer van de Motie biodiversiteit zijn we verheugd dat het college niet alleen is teruggekomen op de bezuiniging van 250k op natuurprojecten, maar - in combinatie met de bosvisie - substantieel meer gaat investeren om de dramatische teruggang van biodiversiteit te keren. Een mooi begin, maar wij blijven zoeken om ook via andere programma’s bij te dragen aan behoud van de soortenrijkdom. De staat van de schepping en de plicht die goed door te geven vraagt daarom. 

Voor CO2-reductie zijn er in Zeeland reuzestappen te zetten; de aanleg van de hoogspanningslijn Zeeuws Vlaanderen is cruciaal voor elektrificatie van de industrie. En als we met CO2-vrije kernenergie aan de slag willen, dan moet dat wel snel om bestaande kennis nog te kunnen benutten. Wij verkiezen kernenergie boven extra opwarming. 

We zijn blij dat er nu beweging zit op het PFAS dossier, een sluipend probleem. En dat we de monitoring van waterkwaliteit zo aanpassen dat - na jaren met een 0% score - verbetering zichtbaar wordt. Kan gedeputeerde ons het beeld schetsen hoe we gaan komen tot oppervlaktewater dat voor 100% voldoet aan de geldende eisen? En welke rol vervult de provincie daar zelf in, gezien haar rol in de kwaliteit van het zwemwater, natuurbeheer en voor het welzijn van onze inwoners? 

Tot slot steunen we de budgetverhoging van de RUD; veiligheid en milieu kan niet zonder een kwalitatieve vergunningverlening en -handhaving. 

2. Economie 

De regeling om het mkb te helpen bij internationaal zakendoen heeft onze volle steun: dit versterkt de concurrentiekracht en innovativiteit van onze Zeeuwse bedrijven. Daarnaast zijn er nuttige programma’s om te helpen bij verduurzaming. Gebrek aan personeel is één van de grootste belemmeringen voor bedrijven en toch zien we in de media schrijnende verhalen over groepen met een afstand tot de arbeidsmarkt die nog steeds aan de kant staan. We lezen over vernieuwende vormen van solliciteren die succesvol zijn, ‘open hiring’. Dat smaakt naar meer! Welke onbenutte kansen ziet gedeputeerde nog voor een ultieme poging om alle Zeeuwen die dat willen aan het werk te helpen? 

Sommigen verwijten ons dat we te links zijn en bepaalde economische sectoren teveel frustreren. En eigenlijk klopt dat ook wel voorzitter. De criminaliteit is een sterke en snelgroeiende sector die het veel te goed voor de wind gaat. Drugs wordt in grote hoeveelheden ingevoerd en inmiddels is ook de productie flink opgeschroefd, getuige de vele labs die worden opgerold. Doordat elders de muren worden verhoogd zien we dat mensensmokkel naar bijvoorbeeld het VK in de lift zit. Witwassende bedrijven beconcurreren bonafide ondernemers op een oneerlijke manier. En ook cybercriminaliteit is booming. We zijn dan ook blij dat er een kenniscentrum Ondermijning komt in Vlissingen; maar willen ook de recente noodkreet van de CdK herhalen dat we met de huidige inzet de strijd verliezen. Welke mogelijkheden ziet onze CdK nog om ervoor te zorgen dat misdaad in Zeeland niet meer loont? Zouden we niet veel meer de ogen en oren van de bevolking moeten mobiliseren? Zou een soort anonieme versie van de buurt-app kunnen werken? 

3. Voorzieningen 

Een betaalbaar huis en een passende baan is belangrijk voor de Zeeuwen. We willen geen generatie jongeren die ongewild thuis moet blijven wonen en het stichten van een gezin noodgedwongen moet uitstellen. Of zorgbehoevende ouderen die klem zitten in hun huis wat niet levensloop bestendig is. Er zijn al heel veel goede ideeën geopperd, maar om de druk op onze huisvesting daadwerkelijk te verlichten, is concrete actie nodig samen met de gemeenten. De regeling voor omzetting van leegstaande panden naar woonbestemming is een mooie start, kan gedeputeerde ons schetsen hoe we verder op korte termijn voortgang kunnen boeken? En in hoeverre worden daarin sociale doelstellingen meegenomen, denk aan knarrenhofjes waar jong en oud samen een plek vinden? Hoe trekken gedeputeerde Van der Velde en van der Maas hierin gezamenlijk op? 

Als fractie maken we ons zorgen over de OV-voorzieningen. Gaat de nieuwe mix aan slimme mobiliteit slagen in ons dunbevolkte gebied? Wij willen niet te lang te blijven hangen in de fase met pilots, hoe mooi en nuttig ook, maar snel de slag maken naar het eindplaatje. En voorkomen dat er gaten vallen. Als er geld bij moet dan zouden we daarvoor een lobby moeten starten bij het Rijk. Vanuit de overtuiging dat er solidariteit nodig is om vervoersarmoede te voorkomen. Wat ons betreft kiezen we er liever voor een bus minder te laten rijden waar ze elke 10 minuten rijden dan de laatste éénuurs verbinding te schrappen. Wij achten OV een noodzakelijke basisvoorziening. Is gedeputeerde dezelfde mening toegedaan?

Samenvattend: schepping, economie en voorzieningen. En de koe bij de horens vatten dus. Het is overigens geen koe met gouden horens: de problemen waar we voor staan zijn groot, complex en weerbarstig. Maar polarisatie, struisvogelpolitiek of boe-geroep gaat ons niet helpen. Wij geloven dat we Zeeland kunnen versterken door eensgezindheid, solidariteit en samenwerking. We wensen daarin ons provinciebestuur veel wijsheid en zegen toe en dragen daar zelf ook graag ons steentje aan bij. Dank u wel.